ہر انساں دا بنیادی حق ہے جو اوندا ناں رکھا ونڄے تے اوندی ہک قوم یا سنڄاݨ ہووے، سرائیکی پاکستان دی ہک ٻہوں وݙی قومیت ہے، پاکستان وچ چالہی فیصد لوک سرائیکی ہن، لیکن ہر لحاط نال ہک محروم قومیت ہے، ہک معمولی جیہا مسئلہ نادرا دے حوالے نال ہے۔اردو حروف سرائیکی ناںواں ،ذاتاں، وستیاں شَہراں کوں سپورٹ کائنی کریندے، سرائیکی زبان دے ٻتالی حرف یا اکھر ہِن۔ انہاں وچوں ستتری تاں اردو آلے ہِن ٻئے پنج خاص سرائیکی زبان دے ہن۔ او پنج ایہہ ہن ٻ ڄ ݙ ڳ ݨنادرا سرائیکیاں کوں سرائیکی وچ کارڈ جاری کائنی کریندا۔ نادرا اردو وچ کارڈ جاری کریندے، نادرا سرائیکیاں دے غلط ناں لکھدا ہے۔ کہیں دا غلط ناں رکھݨ غلط کم ہوندے۔ نادرا دا کارڈ سندھی وچ وی ہوندا ہے۔ نادرا سندھی وانگوں سرائیکی وچ کارڈ جاری کرے۔ نادرا سرائیکی وچ کارڈ جاری کریسی تاں ایہہ غلطی دور تھی ویسی۔
کجھ سرائیکی ناں ذاتاں تے وستیاں دے ناں ایہہ ہن۔
ڳلی، ڳوٹھ، ٹیشݨ، اݙا، بھاݨہ تے تھاݨہ وچ وی خاص سرائیکی حروف ہن۔ ایہہ ہزاراں ناں تھی ڳئے۔ انجݨ ، ڳݙی وچ وی سرائیکی حروف آندے ہن۔
ناں: اللہ ݙتا، ݙیوایا، مکھݨ، ڄام، راݨا، رانجھݨ، جیوݨ، پیرݨ، ڳݙو، رانجھݨ، راݨی، بھاڳݨ، ڳامو، ڳاماں، ڳاہݨاں، پٹھاݨی، پٹھاݨہ، ہݨوں ، ݙیوا، ساوݨ، سوہݨا، سوہݨی، سڄݨ،
ذاتاں: رجوآݨہ ، ٻوسݨ، ٻاپا، چنݨ، اوݙ، ݙاہا، ݙاہر، ݙٻ، رݙ، کݙݨ، کلاسݨ، جھلݨ، موہاݨہ، حجاݨہ، ملاݨہ، کوٹاݨہ، سرہاݨی، ملغاݨی، گرماݨی، الماݨی، برماݨی،احمداݨی، بݙاݨی، جسکاݨی، سرباݨی، چنگواݨی، تنگواݨی، گورچاݨی، نتکاݨی، نظاماݨی، سݨاواں، سرباݨہ، بھواݨہ، سرڳاݨہ، فتیاݨہ، اموآݨہ، ڳوراہا، ڳاݙی ، ٻُٹ، ٻُچہ، ٻپی، ٻکروال ،ڄٹ، ڄائی ، درکھاݨ، پٹھاݨ ، ٻورآݨہ، بھروآݨہ،
وستیاں : ڄال آلا، ٻوہڑ آلا، ڄموں آلا، ٹکݨ آلا، ہݙاں آلا، سورج میاݨی، ٻُچ ، ٻلی آلا، خان ٻیلا، ݙاہرانوالا، ڄام پور، راجݨ پور، پتݨ منارا، پاک پتݨ، بھوکاں پتݨ، ماڑی پتݨ، ݙلواݨہ، ݙانوراں، شریف چھڄڑا، نور کٻڑا، خان ڳڑھ، چرکݨ، کھڑکݨ، درکھاݨہ، ملکاݨہ، ݙوݨہ، ݙمرا، بنبھاݨ، . ݙیوالا
سرائیکی وچ مرداں دے ناں دے آخر وچ پیش و ہوندی ہے مثلاً نازُو، گلُو، ودھُو، فیضُو، پیش ہٹاوݨ نال مؤنث ناں بݨ ویندن۔سرائیکی وچ تریمتاں دے ناں دے آخر وچ خالی و ہوندی ہے مثلاً نازو، گلو، ودھو، میرو،غلابو، سرائیکی مرداں دے ناں دے آخر وچ زبر ݨ ہوندے مثلاً صدیقَݨ، مؤنث بݨاوݨ کیتے زیر ݨ لا ݙیویندی ہے۔صدیقِݨ،
